Thuốc 5FU (Fluorouracil 500mg) điều trị ung thư hệ tiêu hóa ( dạ dày, đại – trực tràng) ung thư vù và ung thư cổ tử cung.
1. Tên thuốc: 5FU Fluorourafil 500mg
Thuốc 5fu hàm lượng 250mg
2. Dược động học
Hấp thu:
Ở 5 bệnh nhân ung thư đường tiêu hóa, nồng độ trung bình trong máu đạt được khi dùng 300mg 5-FU ở đỉnh cao nhất là 0,92 mcg/ml 10 phút sau khi uống và sau đó giảm xuống 0,31 mcg/ml sau 30 phút, và 0,08 mcg/ml sau 60 phút.
Phân phối:
Phân phối vào mô:
Cho những bệnh nhân ung thư uống 15mg/kg 5-FU-2-14C, tính phóng xạ 24 giờ sau khi uống được phát hiện trong khối u, mô và da, nhưng không có trong mô mỡ.
Chuyển hóa:
Cho những bệnh nhân ung thư uống 5-FU-2-14C, trong 4 giờ đầu, tỉ lệ các chất không đổi cao hơn các chất chuyển hóa được thấy ở đường tiểu. Trong khi đó, tỉ lệ á-fluoro-â-ureidopropionic acid và urê tăng theo thời gian.
Thải trừ:
Cho bệnh nhân ung thư uống 15mg/kg 5-FU-2-14C, trong 24 giờ khoảng 80% tính phóng xạ được đào thải dưới dạng CO2 qua đường hô hấp, và khoảng 10% qua đường tiểu.
3. Chỉ Định.
Làm giảm các triệu chứng chủ quan và khách quan của các bệnh sau đây: Ung thư hệ tiêu hóa (dạ dày, đại – trực tràng), ung thư vú và ung thư cổ tử cung.
4. Cơ chế tác động:
Tác động chủ yếu chống khối u của 5-FU được cho là nhờ sự can thiệp vào quá trình tổng hợp DNA. 5-FU khi vào tế bào khối u sẽ bị chuyển hóa và biến đổi thành F-deoxy UMP cùng một cách giống như uracil, cạnh tranh với deoxyUMP để ngăn chặn men tổng hợp thymidine, từ đó ngăn chặn sự tổng hợp DNA.
Cùng lúc, 5-FU, cũng giống như uracil, tạo thành F-RNA lẫn vào RNA, ngăn chặn sự hình thành RNA ribosom. Cơ chế này cũng được cho là đóng góp một phần vào tác động chống khối u của 5-FU.
Dược lý lâm sàng
Thử nghiệm lâm sàng:
Kết quả nghiên cứu lâm sàng ung thư dạ dày, đại trực tràng, và ung thư vú trong khi thử nghiệm thuốc (208 bệnh nhân có thể đánh giá được) và sau khi thuốc được chấp thuận (122 bệnh nhân có thể đánh giá được, khi thuốc được tái giám định vào năm 1986) và nghiên cứu lâm sàng ung thư cổ tử cung (44 bệnh nhân có thể đánh giá được, tại thời điểm chỉ định này được phê chuẩn) được tóm tắt như sau:
Về việc đánh giá tính hiệu quả, nếu đáp ứng độ 1-A hoặc cao hơn theo tiêu chuẩn Karnofsky thì được xem là có hiệu quả khi dùng thuốc. Sau khi thuốc được chấp thuận, độ 1-A hay tốt hơn theo tiêu chuẩn Karnofsky, đáp ứng một phần (PR) hay tốt hơn theo tiêu chuẩn dành cho việc đánh giá hiệu quả lâm sàng trên ung thư vú tái phát hay đang tiến triển thì được xem là có hiệu quả. Có thể sử dụng 1 tiêu chuẩn hay nhiều tiêu chuẩn để đánh giá. Tính hiệu quả được dự đoán một cách toàn diện. Về ung thư cổ tử cung, PR hay tốt hơn theo tiêu chuẩn dành cho việc đánh giá hiệu quả lâm sàng trên bướu đặc thì được xem là có hiệu quả.
5. Chú ý đề phòng và thận trọng lúc dùng.
Sử dụng một cách cẩn thận (5-FU được dùng và phải theo dõi cẩn thận ở những bệnh nhân sau):
– Bệnh nhân bị suy tủy (dùng thuốc này có thể làm trầm trọng thêm sự suy tủy).
– Bệnh nhân bị suy giảm chức năng gan hoặc thận (tác dụng có hại có thể gia tăng).
– Bệnh nhân đang bị nhiễm trùng (dùng thuốc này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng nhiễm trùng do suy tủy).
– Bệnh nhân bị bệnh tim hoặc có tiền sử bệnh tim (các triệu chứng có thể nặng hơn).
– Bệnh nhân bị loét hoặc xuất huyết đường tiêu hóa (các triệu chứng có thể nặng hơn).
– Bệnh nhân đang bị thủy đậu (có thể làm rối loạn toàn thân đưa đến tử vong).
Những chú ý đặc biệt:
– Vì những phản ứng bất lợi nghiêm trọng như suy tủy có thể xảy ra, bệnh nhân cần phải được theo dõi cẩn thận thường xuyên (đặc biệt khi bắt đầu điều trị) bằng các xét nghiệm (huyết học, chức năng gan, thận…). Nếu có bất cứ biểu hiện bất thường nào, cần làm ngay các biện pháp thích hợp như giảm liều hoặc ngừng thuốc.
– Nếu xảy ra tình trạng mất nước do viêm ruột nặng…, cần tiến hành các biện pháp thích hợp như truyền dịch bổ sung.
– Đặc biệt chú ý đến những biểu hiện hoặc tình trạng nhiễm khuẩn và nguy cơ chảy máu nặng thêm.
– Trường hợp cần dùng 5-FU cho những bệnh nhận trước đó đã dùng hỗn hợp tegafur-gimeracil-oteracil potassium, chỉ bắt đầu sử dụng 5-FU sau 7 ngày ngưng hỗn hợp đó. [xem phần Tương tác thuốc]
– Điều trị cho trẻ em phải được thực hiện cẩn thận và chú ý đến những phản ứng bất lợi của thuốc.
– Trong trường hợp cần phải điều trị cho trẻ em hoặc bệnh nhân ở tuổi còn khả năng sinh sản, những ảnh hưởng lên tuyến sinh dục cần phải được lưu ý.
Sử dụng cho người già:
Vì ở người già chức năng sinh lý bị suy giảm và đặc biệt có xu hướng dễ bị suy tủy, rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy nặng, viêm miệng…), rối loạn về da và các phản ứng phụ về tâm thần kinh, thuốc cần được cho sử dụng và theo dõi cẩn thận, liều và phân liều cần được điều chỉnh dựa trên tình trạng lâm sàng của bệnh nhân.
Sử dụng cho trẻ em:
Tính an toàn của thuốc ở trẻ sơ sinh, trẻ đang bú, trẻ nhỏ chưa được chứng minh (chỉ có một vài kinh nghiệm lâm sàng).
Những thận trọng khi sử dụng:
Bệnh nhân cần được hướng dẫn tháo bỏ vỉ bấm trước khi uống thuốc. (Nếu vỉ PTP bị nuốt vào, góc nhọn sắc của vỉ có thể đâm thủng niêm mạc thực quản gây nên những tai biến nghiêm trọng như viêm trung thất).
Những thận trọng khác:
– Việc dùng phối hợp fluorouracil với những thuốc đặc trị ung thư khác được biết là có thể gây bệnh bạch cầu cấp (một vài bệnh nhân có giai đoạn tiền bệnh bạch cầu) và hội chứng loạn sản tủy (MDS).
– Hiếm có bệnh nhân thiếu enzym chuyển hóa fluorouracil như dihydropyrimidin-dehydrogenase (DPD)… Khi những bệnh nhân này uống fluorouracil những phản ứng phụ nghiêm trọng (như viêm miệng, tiêu chảy những rối loạn máu, rối loạn thần kinh…) được thấy xuất hiện vào giai đoạn đầu điều trị.
Facebook
